*** TIẾNG VIỆT ”QUÁI DỊ” THỜI NAY (chôm của bác Phan Lục) :
Ngôn ngữ nào cũng cần phải phát triển để trở nên phong phú hơn. Ngôn ngữ lúc nào cũng gắn liền với cuộc sống nên cuộc sống thay đổi thì ngôn ngữ cũng thay đổi. Tuy nhiên, việc tạo từ mới phải có căn cứ khoa học, có tính hợp lý về ngữ pháp, phải được chấn chỉnh và loại trừ bởi vì chức năng chính của ngôn ngữ là để giao tiếp và hiểu nhau. Dù một nhóm từ được ghép đúng ngữ pháp mà đa số người nghe/đọc không hiểu thì cũng không nên dùng ! Hiện nay trong nước đã xuất hiện nhiều từ mà người viết gọi sau đây là những tiếng Việt “quái dị” vì nghe thật lạ tai và khó hiểu :
* Ấn tượng: “Ấn tượng” là danh từ nhưng ngày nay trong nước lại dùng các chữ “ấn tượng”, “thần tượng” như một động từ. Ví dụ như: Tôi rất “ấn tượng” với lối trình diễn của ca sĩ Phi Nhung - Tôi rất “thần tượng” nghệ sĩ Hoài Linh..
* Bức xúc: Đã có “bị bực bội, bị bực tức, bị bức bách hoặc bị dồn nén” mà sao còn phải tạo ra từ “bức xúc” nghe lạ lẫm và bực tức quá!
* Ca sĩ thể hiện: “Thể hiện” có nghĩa là biểu lộ nên là khi người ca sĩ trình bày bài hát mới biểu lộ giọng ca thế nào. Nếu chỉ nói về việc ca hát của người ca sĩ thì gọi là “ca sĩ trình diễn”.
* Cách ly tập trung: Hai cặp từ “Cách ly” và “Tập trung” có nghĩa đối nghịch nhau ( cách ly = cách xa nhau; tập trung = tụ tập lại ở một chỗ) mà ghép lại thành một nhóm từ thì thật là quái dị!
* Cận lâm sàng: “Cận” nghĩa là gần, “Lâm sàng” nghĩa là thuộc về những gì quan sát trên giường bệnh. Vậy “cận lâm sàng” là thuộc những gì quan sát được khi chưa vào giường bệnh chăng? Thật khó hiểu!
* Công ty một thành viên: “Công ty” có nghĩa là một tổ chức kinh doanh do nhiều người hùn vốn lập nên. Thế mà bây giờ một người cũng lập thành một công ty được, đúng ra chỉ là một cơ sở kinh doanh tư nhân. Rồi một cơ quan của chính phủ (không có nhiều người hùn vốn) cũng gọi là “công ty”: ngày xưa gọi “Sở Điện lực, Sở Vệ sinh v.v..” thì nay gọi là “Công ty Điện lực, Công ty Vệ sinh v.v…”.
* Cơ trưởng, cơ phó: “Cơ” có nghĩa là cơ khí hay máy móc chứ không có nghĩa là chiếc phi cơ (máy bay) nên không thể gọi “phi công chính, phi công phụ” là “cơ trưởng, cơ phó” được!
* Di biến động dân cư: Về nhóm từ "di biến động" có thể đoán được ý những người sử dụng muốn nói đến sự dịch chuyển, thay đổi so với tình trạng ban đầu. Cụ thể hơn, trong những ngày vừa qua, chính quyền TPHCM dùng nhóm từ "di biến động dân cư" để kiểm soát việc di chuyển hàng ngày của người dân trong thành phố bằng cách đặt những trạm kiểm soát gọi là “chốt chặn”(nghe cũng quái dị!).
* Du sinh:Thay vì dùng từ “du học sinh” để goi những người đi học ở nước ngoài thì lại gọi họ là “du sinh” nghe thật lạ tai, cứ tưởng là “du đảng” hay “du thủ du thực”!
* Đại trà: Mới nghe hai tiếng “đại trà’ cứ tưởng nói về tiệc trà lớn nhưng ý người sử dụng lại muốn nói về sự trồng trọt hay chăn nuôi trên một khoảnh đất rộng lớn.
* Đăng cơ, đăng ký: Tiếng Việt đã có các từ “ghi danh” hoặc “ghi tên” thật dễ hiểu ví như ghi tên dự thi, ghi tên theo học một lớp võ thuật hoặc ghi danh tuyển lựa ca sĩ v.v… Còn đăng ký, đăng bạ là ghi tên vào sổ bộ. Thí dụ: Đăng ký, đăng bạ xe gắn máy. “Đăng cơ” lại là một cặp từ vô nghĩa!
* Đẳng cấp: “Đẳng cấp” là một danh từ dùng xếp thứ bậc, loại, hạng như siêu đẳng, cao đẳng, trung đẳng, đồng đẳng, hạ đẳng v.v… nhưng ngày nay người ta lại dùng như một tính tự. Ví dụ: Con tôi mới mua một căn biệt thự rất đẳng cấp (đẳng cấp nào?).
* Gái ngành: “Ngành” tức là nói tắt của chữ “ngành nghề” hoặc “nghề chuyên môn”. Gái điếm mà nay gọi là “gái ngành” tức là đã thừa nhận “gái điếm” là một ngành nghề hay sao?
* Giáo án: Bài soạn để dạy học của giáo viên thì nay gọi là “giáo án” thật khó hiểu!
* Gói hỗ trợ: Một khoản tiền của chính phủ giúp người dân trong cơn đại dịch, có gói lại đâu mà gọi là “gói hỗ trợ”?
* Hải cảng, hải quan: “Hải” có nghĩa là biển nên “hải cảng” tức là cảng biển và “hải quan” tức là trạm thu thuế hoặc công tác đánh thuế hàng xuất nhập cảng bằng đường biển. Vì vậy, không thể gọi Tân Sơn Nhất là hải quan hay hải cảng mà gọi là “quan thuế Tân Sơn Nhất”.
* Hồ hỡi: Tại sao phải tạo thêm tử “hồ hỡi” để tả thái độ vui vẻ, phấn khởi?
* Hộ cận nghèo: “Cận” có nghĩa là “gần”. Vậy “hộ cận nghèo” là hộ như thế nào, có mức thu nhập trung bình là bao nhiêu? Thường thì người ta chỉ phân biệt giàu hoặc nghèo mà thôi.
* Hộ dân, chủ hộ: “Hộ” nghĩa là nhà ở. “Gia đình và chủ gia đình” trở thành “hộ dân và chủ hộ”!
* Hộ chiếu: Tiếng Việt đã có “Sổ thông hành” được chính phủ cấp cho công dân đi ra nước ngoài rồi mà còn tạo thêm từ “hộ chiếu” giống tiếng Tàu làm chi?
* Huyền thoại: “Huyền thoại” có nghĩa là câu chuyện có tính chất huyền hoặc, hoang đường, không đúng sự thật. Thế mà ngày nay, người ta dùng từ “huyền thoại” trong mọi trường hợp ví như “huyền thoại Trịnh Công Sơn” v.v…
* Kịch bản: "kịch bản" là một nội dung nào đó đã được chuẩn bị sẵn, thí dụ như một vở kịch Trong nước hiện nay ở chỗ nào, lãnh vực nào, bài báo nào cũng thấy hai chữ kịch bản, kịch tính giống như trên sân khấu vậy. Thậm chí sắp đặt chương trình cho buổi lễ nhậm chức cũng gọi là lên kịch bản, thí dụ “lên kịch bản cho lễ nhậm chức của Tổng Thống đắc cử Mỹ Joe Biden.
* Kỹ sư dân sự: “Kỹ sư dân sự” có lẽ được dịch từ tiếng Anh “civil engineer” nghĩa là “kỹ sư công chánh”. Chữ “civil” được dịch là “dân sự” trong nhóm từ “chính quyền dân sự” (civil government). Civil có nhiều nghĩa mà không nên nhầm lẫn.
* Khẩn trương: Tiếng Việt đã có cặp từ “khẩn cấp” có nghĩa là cấp bách, gấp gáp, không thể trì hoãn được chứ sao còn tạo ra cặp từ “khẩn trương” chi cho lạ tai!
* Lính gái: “Nữ quân nhân” mà gọi là “lính gái” nghe thật kịch cỡm! Vậy sao không gọi “nam quân nhân” là “lính trai”?
0 bình luận
Đang h
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét